Historia powstania Towarzystwa Miłośników Gniezna
Towarzystwo utworzone zostało z inicjatywy prof. Edmunda Wengerka w dniu 18 listopada 1945r. Początkowo nazywało się Towarzystwo Przyjaciół Miasta Gniezna. W latach 1970-77 zmieniło nazwę na Gnieźnieńskie Towarzystwo Kultury, a w latach 1977-1983 nosiło nazwę Towarzystwo Miłośników Miasta Gniezna. Pierwszym prezesem został Bronisław Kubacki, ówczesny prezydent Gniezna. Powoązano sześć sekcji: literacko-odczytową, przyrodniczo-wycieczkową, teatralną, muzyczną, architektoniczną i sztuk plastycznych. Pierwsze inicjatywy dotyczyą: zabezpieczenia zabytków kościoła św. Jana, odbudowy pomnika Bolesława Chrobrego, ratowania wału obronnego grodu Mieszka I czy zakupu autobusu dla zespołu teatralnego. Niektóre sekcje tak się rozwinły, ze prędko powstały w nich odrębne instytucje np. z sekcji teatralnej powstał‚ Teatr Miejski a z sekcji muzycznej – Reprezentacyjna Orkiestra Smyczkowa.
Do ważniejszych osiągnięć TMG można zaliczyć:
- przyczynienie się w roku 1985 do powrotu pomnika Bolesława Chrobrego przed gnieźnieńską katedrę
- wydawnictwa – 4 tomy – „Gniezno, studia i materiały historyczne”
- zeszyty zabytków Gniezna , zabytkowe budownictwo sakralne, widok starego Gniezna, „Gnieźnieński Lech”, „ Gniezno na Europejskim szlaku Milenijnym- 1997-200”, „ Widokówki z Gniezna, Pierwszej Stolicy Polski” oraz „Pamiątka Zjazdu Gnieźnieńskiego”
- tomiki poezji – wiersze o Gnieźnie pisane przez Gnieźnian pt.” Gniezno moje miasto” oraz „Gniezno na szage” wydanie poświęcone gwarze Gnieźnieńskiej.
- konkurs X edycji – „Gniezno, historia współczesności”
- konkurs V edycji – „Mój zabytek” – „Świadek minionego czasu”
- udział‚ w konkursie „Małe ojczyzny dla przyszłości”
- nagrody TMG, w tym wybór Gnieźnianina roku ,oraz w dziedzinach
- znaczącym dokonaniem TMG na Uroczystości Milenijne w Gnieźnie w latach 1997 – 2000, było zbudowanie pomnika Patrona Miasta , Polski i jednoczącej sie Europy – św. Wojciecha umieszczonego przy skwerze ul. Chrobrego i ul. Łubińskiego ,który w dniu odsłonięcia w 02.06.1997 roku Poświęcił‚ i pobłogosławił‚ wjeżdzający do Pierwszej Stolicy Papież Pielgrzym Jan Paweł II. Autor pomnika Jerzy Sobociński – artysta rzeźbiarz. Odlew Robert Sobociński. Cokół‚ pomnika firma Granit – Mar z Kościana.
- powołanie w 2000 roku przez TMG Gnieźnieńskiego Stowarzyszenia „Dom Europejski” w ramach Polskiego Stowarzyszenia „Dom Europejski”.
Cele te TMG realizuje poprzez: skupienie wokół idei TMG instytucji, stowarzyszeń i ludzi, którym bliska jest historia naszego miasta, jego zabytki dzień dzisiejszy i rozwój w przyszłości,
- właczenie od 2000 roku skład TMG Sekcji Miłośników Kolei Wąskotorowej. Ten szczególny zabytek dla Gniezna i Regionu został uratowany przez Starostwo Powiatu Gnieźnieńskiego, które działania włączyło do strategii powiatu gnieźnieńskiego w zakresie turystyki. Od marca 2003 roku po przekazaniu Starostwu taboru kolejki przez PKP, Starostwo przekazało prowadzenie tej działalności TMG, a TMG jednocześnie obowiązki te powierzyło dla Biura Obsługi Kolei Wąskotorowej- prowadzonego zgodnie z wymaganiami w tym zakresie przepisami przez Pana Dariusza Michałowskiego- Dyrektora Biura-Członka Sekcji Miłośników Kolei.
- od 2003 roku TMG przyznaje medale „Stąd nasz ród” dla wybitnych osobowości, m.in. dla Arcybiskupa Henryka Muszyńskiego, Tadeusza Tomaszewskiego, Aleksandra Kwaśniewskiego.
- odsłonięcie tablicy Generała Hallera, na gnieźnieńskim rynku.